Ιτέα: ο Άστιγξ, το Μαϊάμι και το Τροκαντερό

Παραλιακή πόλη της
Περιφερειακής Ενότητας Φωκίδας με λειτουργικό ρυμοτομικό σχέδιο και αξιόλογη τουριστική κίνηση, η
Ιτέα είναι χτισμένη στο μυχό του ομώνυμου κόλπου, στο άκρο του
εκτεταμένου ελαιώνα που ξεκινά από την Άμφισσα.

Η Ιτέα ιδρύθηκε ως οικισμός το 1830 κατόπιν υπογραφής σχετικού ψηφίσματος από τον Ιωάννη Καποδίστρια και εξελίχθηκε εντός ολίγου σε εμπορικό και διαμετακομιστικό κέντρο.

Στο επιβατικό λιμάνι της Ιτέας δένουν πολυτελή κρουαζιερόπλοια, ενώ το εμπορικό λιμάνι
της πόλης αποτελεί κέντρο διακίνησης βωξίτη. Εξάλλου, η σύγχρονη μαρίνα μπορεί να φιλοξενήσει 250 σκάφη.

Ενιαίο οικιστικό σύνολο με την Ιτέα είναι η Κίρρα, που είναι χτισμένη στη θέση της ομώνυμης αρχαίας πόλης, επινείου των Δελφών. Στο λιμάνι της Κίρρας έφθαναν τα πλοία των προσκυνητών του μαντείου των Δελφών.

Το ενδιαφέρον των παραθεριστών στην περιοχή της Ιτέας και της Κίρρας προσελκύουν οι παραλίες Μαϊάμι και Τροκαντερό (βραβευμένες με Γαλάζιες Σημαίες), Ναυσικά, Ευαγγελίστρια, Βραχάκια, Αϊ-Γιάννης.

Στον κόλπο της Ιτέας, στα ανοιχτά της πόλης, βρίσκεται το νησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου με το ομώνυμο
εκκλησάκι, καθώς και τα νησάκια της Ιτέας (Αϊ-Θανάσης, Μολεμένο, Αϊ-Δημήτρης και Άγιος Γεώργιος), που προσφέρονται για βόλτα με
σκάφος.

Στις 17 Σεπτεμβρίου 1827, στη Σκάλα Σαλώνων (αγκυροβόλιο στον όρμο της Αγκάλης), ο Φραγκίσκος Άβνεϋ Άστιγξ (1794-1828), άγγλος πλοίαρχος και φιλέλληνας, κυβερνήτης του πρώτου ατμοκίνητου ελληνικού πλοίου, της «Καρτερίας», κατάφερε να καταστρέψει τη ναυαρχίδα και να καταφέρει σοβαρά πλήγματα εναντίον άλλων σκαφών του τουρκικού στόλου που ναυλοχούσε στον κόλπο της Ιτέας.

Η ναυμαχία της Αγκάλης, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Άστιγξ ηγήθηκε μιας ελληνοβρετανικής μοίρας, απέδειξε την επιχειρησιακή αξία της «Καρτερίας» (διέθετε τα πλέον αποτελεσματικά πυροβόλα εκείνης της εποχής, που είχαν αγοραστεί με προσωπικά έξοδα του Άστιγγος), αποκατέστησε την κυριαρχία των Ελλήνων στον Κορινθιακό κόλπο και εξασφάλισε την επικοινωνία των επαναστατικών δυνάμεων της Ρούμελης και της Πελοποννήσου.