Καούρ εκάνατε το Μέανε! Καλώς ήρθατε στα Μέλανα!

Παραδοσιακός αρκαδικός οικισμός, χτισμένος σε ένα φρύδι του Πάρνωνα, τα Πέρα Μέλανα μιλούν ακόμη τα τσακώνικα, την αρχαιοπρεπή γλωσσική διάλεκτο, που κατάφερε να διατηρηθεί σχεδόν ανέπαφη στο πέρασμα των αιώνων.

Παρέα με τον Δημήτρη Κουνιά, πρόεδρο των Επαγγελματιών Τυρού, ανεβήκαμε αρχικά σε γειτονικό λόφο, στην περιοχή των Πέρα Μελάνων, για να επισκεφθούμε το ναό του Απόλλωνα Τυρίτα, προστάτη της παραγωγής γάλακτος και τυριού κατά την αρχαιότητα. Στη θέση του ναού (διακρίνονται τα θεμέλιά του) βρίσκεται σήμερα η εκκλησία του Προφήτη Ηλία.

Με το σούρουπο μπήκαμε στο χωριό. «Καούρ εκάνατε το Μέανε. Τσ’ εσ’ ποίου; Κα έσι;», είπε ο μπαρμπα-Χρήστος Καμβύσης («Καλώς ήρθες στα Μέλανα. Τι κάνεις; Καλά είσαι;»). Και συνέχισε: «Από κια έσι; Κια έσ’ έγκου;» («Από πού είσαι και πού πας;). Το σπίτι του, με την απίστευτη θέα στο Μυρτώο πέλαγος, τα παράλια της Αργολίδας και τα νησιά του Αργοσαρωνικού, μοσχοβολούσε φρεσκοψημένα κουλουράκια. Στο χωριό οι πρώτες ξυλόσομπες είχαν ανάψει, ενώ στα λιθόστρωτα καλντερίμια δυο παιδάκια έπαιζαν κυνηγητό.

Ο μπαρμπα-Χρήστος προθυμοποιήθηκε να μας ξεναγήσει στο λαογραφικό μουσείο του χωριού, που στεγάζεται στο παλαιό δημοτικό σχολείο. Τα εντυπωσιακά εκθέματά του, αγροτικά εργαλεία, οικιακά σκεύη, αργαλειός, παιδική κούνια, τοπικές φορεσιές, έπιπλα και ένα σωρό άλλα μικροαντικείμενα, μας ταξίδεψαν στο παρελθόν, στο χρώμα και το άρωμα της τσακώνικης Αρκαδίας τού χθες. Αισθανθήκαμε για λίγο πραγματικοί Τσάκωνες και φροντίσαμε να το δείξουμε, γράφοντας στο βιβλίο επισκεπτών του μουσείου τις εντυπώσεις μας στα… τσακώνικα: «Πρεσού καλέ!» («Πολύ καλό!).

Πατήστε εδώ για να σχηματίσετε μια ολοκληρωμένη εικόνα για τον Τυρό και τους υπόλοιπους οικισμούς της Περιφερειακής Ενότητας Αρκαδίας.